آلمان با داشتن دانشگاه‌های برجسته و فرصت‌های شغلی گسترده، هر ساله مقصد بسیاری از دانشجویان بین‌المللی است که به دنبال تجربه‌ای نو و موفقیت‌آمیز در زندگی خود هستند. یکی از بزرگترین نگرانی‌ها برای این دانشجویان، اخذ اقامت پس از پایان تحصیلاتشان در آلمان است. به ندرت می‌بینیم که یک دانشجو پس از اتمام دوره تحصیلی‌اش به کشور خود بازگردد. چرا باید چنین کند وقتی می‌تواند در یکی از اقتصادهای برتر جهان کار و زندگی کند؟ بسیاری از افراد آرزوی زندگی در آلمان را دارند و تحصیل در دانشگاه‌های این کشور، پلی به سوی تحقق این آرزو است!
علاوه بر این، باید توجه داشت که مجوز تحصیلی در آلمان، یک مجوز موقت است که تنها در طول مدت تحصیل اعتبار دارد. برای اقامت پس از فارغ‌التحصیلی در آلمان، باید در یک شغل مرتبط با رشته تحصیلی‌تان مشغول به کار شوید. در این مقاله، قصد داریم نحوه استفاده از قوانین و فرصت‌های ارائه شده توسط دولت آلمان برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های این کشور را بررسی کنیم تا شما بتوانید اقامت دائم و حتی تابعیت آلمان را کسب کنید. با ما همراه باشید تا به شما نشان دهیم چگونه می‌توانید این مسیر را طی کنید.
آیا دانشجویان بعد از تحصیل می‌توانند در آلمان بمانند؟
بله، دانشجویان می‌توانند پس از پایان دوره تحصیلی خود در آلمان در این کشور بمانند. دولت آلمان به فارغ‌التحصیلان بین‌المللی از دانشگاه‌های آلمانی اجازه می‌دهد تا ۱۸ ماه پس از اتمام تحصیلاتشان در آلمان بمانند و به دنبال شغلی مناسب و مرتبط با تخصص خود بگردند. اما چرا دولت آلمان این امکان را به فارغ‌التحصیلان بین‌المللی می‌دهد؟
دلیل اصلی این اقدام، مقابله با مشکل پیری جمعیت و کمبود نیروی کار متخصص در آلمان است. دولت آلمان برای جبران این کمبود، تمایل دارد دانشجویانی که در این کشور تحصیل کرده‌اند را نگه دارد. دانشجویان بین‌المللی، به عنوان خروجی سیستم دانشگاهی آلمان، به خوبی برای ورود به بازار کار این کشور آموزش دیده‌اند و می‌توانند نیازهای بازار کار را تامین کنند.
پس از یافتن شغل و عقد قرارداد حداقل یک ساله با یک کارفرمای آلمانی، فارغ‌التحصیلان می‌توانند برای دریافت مجوز اقامت موقت آلمان (کارت آبی اتحادیه اروپا یا بلوکارت آلمان) اقدام کنند.
بعد از فارغ‌التحصیلی در آلمان چه کار کنم؟
همان‌طور که گفته شد، بعد از فارغ‌التحصیلی در آلمان، به شما یک مجوز اقامت موقت ۱۸ ماهه اعطا می‌شود. این مجوز به شما اجازه می‌دهد تا در این مدت در آلمان بمانید و به دنبال کار بگردید. اگر در این مدت نتوانید شغل مناسبی پیدا کنید، باید آلمان را ترک کرده و به کشور خود بازگردید.
هرچه زودتر شروع کنید: زمان ۱۸ ماهه شما بلافاصله پس از پایان امتحانات نهایی دانشگاه شروع می‌شود. بهتر است جستجوی شغل را هرچه زودتر آغاز کنید و آن را به بعد از اتمام امتحانات موکول نکنید.
رزومه بسازید: قبل از هر اقدام دیگری، یک رزومه حرفه‌ای تهیه کنید که شامل اطلاعات کامل درباره توانایی‌ها، رشته تحصیلی، مهارت‌ها و تجارب قبلی‌تان باشد. در رزومه، نکاتی که شما را به عنوان یک نامزد شغلی جذاب متمایز می‌کنند، مانند تسلط به زبان آلمانی و داشتن دانش کامپیوتر و IT را برجسته کنید.
ایجاد شبکه و شرکت در دوره‌های کارآموزی: شرکت در دوره‌های کارآموزی و کارورزی می‌تواند به شما در کسب تجارب عملی و گسترش شبکه ارتباطات کمک کند. این شبکه می‌تواند شانس شما را برای پیدا کردن شغل مناسب افزایش دهد.
در طول این ۱۸ ماه، تا زمانی که شغل مناسب خود را پیدا کنید، می‌توانید به صورت پاره‌وقت و در مشاغل مختلف مشغول به کار شوید تا هزینه‌های زندگی خود را پوشش دهید. نکته مثبت این است که این مشاغل نیازی به ارتباط با تخصص یا رشته تحصیلی شما ندارند.
چگونه می‌توانم در آلمان کار پیدا کنم؟
دانشجویانی که به پایان دوره تحصیلی خود در دانشگاه‌های آلمانی نزدیک می‌شوند، می‌توانند از روش‌های مختلفی برای یافتن شغل و اخذ اقامت پس از تحصیل در آلمان بهره‌مند شوند:
بسیاری از دانشگاه‌ها فرصت‌های شغلی را روی تابلوی اعلانات خود به نمایش می‌گذارند، بنابراین می‌توانید هم‌زمان با تحصیل، به دنبال فرصت‌های شغلی آینده نیز باشید. وب‌سایت‌های کاریابی منابع بسیار خوبی برای جستجوی شغل در آلمان هستند. این سایت‌ها هزاران فرصت شغلی را بر اساس سطح تحصیلات، تجربه و علایق مختلف ارائه می‌دهند.
از بین بهترین وب‌سایت‌های کاریابی آلمان می‌توان به مانستر جرمنی (Monster Germany)، استپ‌استون جرمنی (StepStone Germany) و جاب‌ریست (Jobreset) اشاره کرد.
شبکه‌های اجتماعی حرفه‌ای مانند لینکدین نیز می‌توانند ارتباط مستقیم بین شما و کارفرمایان آلمانی را فراهم کنند. حتماً در این شبکه‌ها عضو شوید و پروفایل خود را به‌روز نگه دارید.
علاوه بر رسانه‌های آنلاین، روزنامه‌های محلی نیز همچنان یک منبع معتبر برای جستجوی شغل محسوب می‌شوند.
از مکان‌های پرطرفدار دانشجویی مانند کافه‌ها و باشگاه‌های ورزشی نیز نباید غافل شد. هرچند این اماکن بیشتر مناسب پیدا کردن مشاغل پاره‌وقت و دانشجویی هستند، اما همچنان می‌توانند فرصت‌های شغلی خوبی را فراهم کنند.
با استفاده از این روش‌ها، می‌توانید به راحتی شغل مناسب خود را در آلمان پیدا کرده و اقامت خود را در این کشور تمدید کنید.
پیدا کردن شغل در آلمان چقدر طول می‌کشد؟
پاسخ قطعی و دقیقی برای مدت زمان پیدا کردن شغل پس از تحصیل در آلمان وجود ندارد، زیرا این مدت زمان به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله زمان شروع جستجو و نوع رشته تحصیلی شما. علاوه بر این، نمی‌توان نقش شانس را در این فرآیند نادیده گرفت. با این حال، به‌طور کلی و بر اساس نیاز بازار کار، فارغ‌التحصیلان برخی رشته‌ها مانند پزشکی، پرستاری، کامپیوتر و IT معمولاً سریع‌تر به شغل مورد نظر خود دست می‌یابند. اگر می‌خواهید فرآیند یافتن شغل برای شما سریع‌تر انجام شود، پیشنهاد می‌کنیم رشته‌هایی را انتخاب کنید که در آن‌ها کشور آلمان با کمبود نیروی متخصص مواجه است. این می‌تواند شانس شما را برای یافتن شغل مناسب و در نتیجه اقامت در آلمان افزایش دهد.
فرصت‌های شغلی برای فارغ‌التحصیلان بین‌المللی در آلمان
آلمان با توجه به تأکید ویژه‌ای که بر تحقیق و توسعه دارد، تقریباً در هر حوزه‌ای فرصت‌های شغلی جذابی را برای فارغ‌التحصیلان بین‌المللی فراهم می‌کند. درهای این کشور به روی فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم پایه، حوزه‌های تحقیقاتی، مهندسی و فناوری اطلاعات، پزشکی و پرستاری، مدیریت مالی، حسابداری و اقتصاد باز است.
در واقع، می‌توان گفت که تقریباً تمام رشته‌های دانشگاهی در آلمان در بازار کار این کشور مورد نیاز هستند. اما اگر بخواهیم به رشته‌های مهم و خاصی که شانس بیشتری برای دریافت مجوز اقامت بعد از تحصیل در آلمان دارند اشاره کنیم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مهندسی و فناوری اطلاعات: متخصصین در این حوزه‌ها همواره مورد تقاضا هستند.
- بهداشت و درمان: پزشکان، پرستاران و سایر متخصصین بهداشتی همیشه مورد نیازند.
- علوم طبیعی (زیستی): فارغ‌التحصیلان رشته‌های زیست‌شناسی و علوم مشابه.
- علوم پایه: رشته‌هایی مانند شیمی، فیزیک و ریاضیات.
- بازرگانی و امور مالی: شامل مدیریت کسب‌وکار، حسابداری و اقتصاد.
- توسعه پایدار و انرژی‌های تجدیدپذیر: متخصصین در حوزه‌های مرتبط با محیط زیست و انرژی‌های پایدار.
این رشته‌ها نه تنها فرصت‌های شغلی فراوانی دارند، بلکه به دلیل کمبود نیروی متخصص در این حوزه‌ها، دولت آلمان به این فارغ‌التحصیلان امتیازات ویژه‌ای برای اقامت بعد از تحصیل اعطا می‌کند.
آیا می‌توانم پس از بازگشت به کشور خود باز هم در آلمان کار کنم؟
پاسخ این سؤال “بله” است. اگر پس از اتمام تحصیلات خود در آلمان به ایران بازگشته‌اید و بعد از مدتی قصد دارید دوباره به آلمان برگردید و در آنجا مشغول به کار شوید، دو راه‌حل پیش روی شماست:
دریافت کارت شانس آلمان (Chancenkarte): این ویزا براساس مجموعه‌ای از معیارها به شما امتیاز می‌دهد و هرچه امتیاز شما بالاتر باشد، شانس بیشتری برای ورود به آلمان و پیدا کردن کار خواهید داشت. سه شرط مهم برای دریافت کارت شانس عبارتند از تمکن مالی کافی، مدرک تحصیلی معتبر و مهارت زبان آلمانی. با دریافت کارت شانس، یک سال فرصت دارید تا شغل مورد نظر خود را در این کشور پیدا کنید. (توجه داشته باشید که کارت شانس تا به امروز هنوز اجرایی نشده است.)
دریافت جاب آفر از یک کارفرمای آلمانی: برای دریافت پیشنهاد شغلی از یک کارفرمای آلمانی، باید شرایط خاصی را داشته باشید، از جمله مدرک تحصیلی آلمانی یا معادل آن، مدرک زبان آلمانی و حداقل پنج سال سابقه کار مرتبط با رشته تحصیلی. پس از دریافت جاب آفر، می‌توانید برای ویزای کار آلمان درخواست دهید و در این کشور مشغول به کار شوید.
با استفاده از یکی از این دو راه‌حل، می‌توانید پس از بازگشت به کشور خود، مجدداً به آلمان بازگردید و در این کشور مشغول به کار شوید.
برای اخذ اقامت دائم پس از تحصیل در آلمان، چه شرایطی لازم است؟
اخذ اقامت دائم و در نهایت تابعیت آلمان، آخرین مراحلی هستند که پس از تحصیل در این کشور طی خواهید کرد. اقامت دائم آلمان به شما اجازه می‌دهد که به‌طور نامحدود در این کشور همراه با همسر و فرزندانتان زندگی و کار کنید. برای دریافت اقامت دائم پس از تحصیل در آلمان، باید شرایط زیر را داشته باشید:
- داشتن مجوز اقامت موقت با حداقل ۲ سال اعتبار.
- یافتن شغلی مناسب با حرفه و تحصیلاتتان و استخدام در آن.
- پرداخت حق بیمه بازنشستگی حداقل به مدت ۲۴ ماه (۲ سال).
- برخورداری از دانش زبان آلمانی در سطح B1 مطابق با چارچوب اروپایی مشترک مرجع برای زبان‌ها (CEFR).
- شناخت سیستم حقوقی و اجتماعی آلمان از طریق شرکت در آزمون “زندگی در آلمان” (Life in Germany).
- اثبات هماهنگی با جامعه آلمانی از طریق شرکت در آزمون زندگی.
- اثبات تمکن مالی و داشتن مکان اسکان برای زندگی در آلمان.
با رعایت این شرایط، می‌توانید پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه‌های آلمان، اقامت دائم این کشور را به دست آورده و همراه با خانواده‌تان به‌طور دائمی در آلمان زندگی کنید.
برای اخذ تابعیت آلمان چه شرایطی لازم است؟
پس از گذشت ۸ سال از اخذ اقامت دائم آلمان و شروع کار و زندگی در این کشور، می‌توانید برای دریافت تابعیت آلمان (Einbürgerung) درخواست دهید و علاوه بر شهروندی آلمان، شهروندی اتحادیه اروپا را نیز کسب کنید. برای دریافت تابعیت آلمان باید شرایط زیر را داشته باشید:
- داشتن حداقل ۸ سال سابقه کار قانونی در آلمان.
- داشتن مجوز اقامت دائم یا مجوز اقامت موقت قابل تبدیل به دائم.
- اثبات تمکن مالی که نشان دهد برای پوشش هزینه‌های زندگی خود و افراد تحت تکفل‌تان به کمک‌های دولتی یا مزایای بیکاری وابسته نیستید.
- داشتن مهارت زبان آلمانی در سطح B1 مطابق با چارچوب مرجع مشترک اروپایی برای زبان‌ها (CEFR).
- گذراندن آزمون شهروندی آلمان (Naturalization Exam).
- عدم داشتن سابقه کیفری.
- موافقت با قانون اساسی جمهوری فدرال آلمان به‌عنوان قانون اساسی رسمی کشور.
با رعایت این شرایط، می‌توانید درخواست خود را برای دریافت تابعیت آلمان ارائه دهید و از مزایای شهروندی این کشور و اتحادیه اروپا بهره‌مند شوید.
رویای فارغ‌التحصیلان در آلمان؛ دریافت اقامت پس از تحصیل
در این مطلب به شرایط و مراحل دریافت اقامت پس از تحصیل در آلمان پرداختیم. همان‌طور که بیان شد، پس از پایان تحصیل در این کشور، می‌توانید از یک مهلت ۱۸ ماهه که قابل تمدید نیست، برای ماندن در آلمان و یافتن شغل دلخواه و مرتبط با تخصص‌تان استفاده کنید. اگر بتوانید در این مدت شغل مورد نظر خود را پیدا کنید، می‌توانید بر اساس مدت اعتبار قرارداد کاری‌تان، مجوز اقامت موقت (بلو کارت آلمان) را دریافت کرده و در این کشور اقامت داشته باشید. با توجه به شرایط اقتصادی و فرصت‌های شغلی موجود، فارغ‌التحصیلان بین‌المللی شانس بالایی برای اخذ مجوز اقامت پس از تحصیل در آلمان دارند. یافتن شغل مناسب در این کشور در نهایت می‌تواند به اخذ اقامت دائم و دریافت تابعیت و شهروندی آلمان منجر شود.
اگر در فکر مهاجرت تحصیلی به آلمان هستید، مطالعه این مطلب می‌تواند چشم‌انداز روشنی از دوران پس از تحصیل در این کشور به شما بدهد. چنانچه به دنبال اطلاعات خاصی درباره مهاجرت به آلمان هستید یا در مورد نحوه دریافت اقامت دائم آلمان پس از تحصیل سؤالی دارید، می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید و راهنمایی‌های لازم را ارائه دهند.
بدون دیدگاه